چگونه زعفران تقلبی را تشخیص دهیم؟

این مقاله زعفروش که درباره زعفران تقلبی و روش های تشخیص زعفران تقلبی هست، بسیار مهمه و به همین خاطر هم مقاله طولانی شده است. همیشه درخواست ام از خواننده های سایت زعفروش این هست؛ که اگر مقاله ای رو توی سایت زعفروش می بینید بدونید قرار نیست یه مقاله عادی رو بخونید. شخصا که نویسنده این مقاله هستم، همیشه معیارم نوشتن حرف هایی است که جایی بیان نمی شوند و بدیهی نیستن و قرار نیست در دسترس همه باشه، و تا الان هم که دست به قلم بودم توی سایت زعفروش این نکته رو رعایت کردم.

توی این مقاله چه چیز هایی بیان شده؟

• تاریخچه تقلبات زعفران
• فیلم مصاحبه با دو تاجر زعفران که 20-30 ساله کارشون فقط تجارت زعفران هست.
• انواع تقلبات زعفران و راه های تشخیص هر کدام
• مصاحبه با خانم مهندس چوپانی مسئول آزمایشگاه اختصاصی زعفران
• تجربیات شخصی فاطمه درویشی در حوزه تقلب های زعفران
• تقلب های سمت کشاورز چیا هستن؟
• تقلب های سمت تجار و فروشنده ها چیا هستن؟
• جمع بندی و توصیه زعفروش
• منابع

این مقاله طولانی خواهد شد، اما چاره ای نیست دوست دارم تمام نکاتی که در حوزه تقلب های زعفران نیاز هست بدونید رو همینجا همه رو بهتون بگم. آماده اید ؟ بریم سراغ اصل مطلب ؟

تاریخچه تقلب زعفران

زعفران گیاه پرفایده ای هست که اتفاقا به همین دلیل یه گیاه تجاری گرون قیمت به حساب میاد. و گران ترین ادویه جهان از سال های سال زعفران بوده و هنوز هم گران ترین ادویه جهان زعفران هست.

مارکوپولو در قرن 13 میگه قیمت زعفران از قیمت طلا هم بالاتره، حالا  اینجاست که بشر بنا به طبیعت طمع کار و سودجویی که داره، سعی کرده زعفرون تقلبی بفروشه، همون ماجرای کلاغ رنگ شده جای قناری!!!  شما فکر کن توی صنعتی که به گرم و و سوت قیمت تغییر می کنه پس افزون ناخالصی به وزن زعفران ها می تونه، سود خوبی رو به دست شخص برسونه و آدمی در تجارت به دنبال سود بیشتر هستن.

تقلب در زعفران هم از قدیم الایام بوده، ابوریحان بیرونی در قرن 5 در باب زعفران تقلبی در کشمیر هند میگه : ” … و عادت آنها اینست که به روغن و گوشت مغشوش کنند … ”

یا پلینی (Pliny) قرن یکم میگه هیچ چیزی به اندازه زعفران مورد تقلب قرار نگرفته! در دایره المعارف بریتانیکا از بازرسی های منظم از مجموعه های زعفران در آلمان میگه که افراد متقلب را در آتش با زعفران های تقلبی شون می سوزاندند. و در آلمان یک هیاتی تحت عنوان safarn schraude Nuremberg مامور رسیدگی به مال التجاره ها بوده بخصوص روی ادویه های خاصی مثل زعفرات و از نظر میزان خلوص و اصیل بودن شون رسیدگی می کردند و دقیقا همون طور که گفتم نه تنها مال التجاره بلکه خود صاحب و اون جنس ها رو با هم توی آتیش می سوزوندن.

بعد جالبه از هنری دوم و هنری هشتم که توی تاریخ هم زیاد معروف هستن، مطالبی در باب زعفران تقلبی هست که میگه وضعیت طوری جلو رفته که قانون وضع کردند (1133-1183) قانون ضبط اموال و سوخت مال التجاره و آزار جسمی برا شخصی که تقلب کرده !!!! بعد هنری هشتم عاشق زعفران بوده و از این هم پا رو فراتر می زاره و میگه هر کسی که توی زعفران تقلب بکنه حکم اش بی برو برگرد اعدام هست . و هنری هشتم ( 1491-1547) زعفران رو فقط و فقط مخصوص اشراف و خواص قرار می ده و دیگه مصرف زعفران برای رنگ آمیزی لباس و مو رو کلا ممنوع می کنه و میگه فقط برای اشراف باشه. یعنی در این حد شیفته و دل بسته زعفران بوده وقتی این رو درباره هنری هشتم خوندم منم ته دلم ازش خوشم اومد 😂

چون هر دوتایی مون روی یه چیز اتفاق نظر داشتیم و روش متعصب هستیم😁

صبر کنید یه عکسی هم هست که در واقعیت نقاشی بر روی گچ از قرن 13 مربوط به قرون وسطی هست که نشون می ده اسقف اعظم کلیسای کانتر بوری Canterbuty در حال گردن زدن یک متقلب زعفران هست .

حالا که درباره تاریحچه تقلب در زعفران و مجازات اون حرف زدیم نوبت چیه ؟

در ادامه چند عکس از زعفران های تقلبی رو بهتون نشون می دم.

من اینجا قول می دم آبان ماه، که فصل برداشت گل زعفرون هست. براتون یه ویدیوی درست و حسابی بگیرم، که شما کامل متوجه بشید زعفرون اصل چه بخش هایی داره؟ اصلا شکل اش چجوری هست؟ زرده گل کجاس ؟ ریشه اش کجاس؟ کلاله اش چیه؟ و گلبرگ اش و… .

اما برای الان من از مقالات سایر سایت ها یکسری نکات رو یاد گرفتم که در ادامه بهتون میگم.

برای  این که روش های تشخیص رو بگیم، بیاین از مهندسی معکوس استفاده کنیم!!! ینی راهکارایی که متقلبا پیدا کردن و دارن به کار می‌گیرن رو با هم بررسی کنیم تا بتونیم راه های مناسب برای تشخیص زعفرون اصل از تقلبی رو بفهمیم.

• یکی از راه‌های تقلب تو تهیه و فروش زعفرون اینه که با آغشته کردنش به موادی مثل عسل، شکر یا روغن و بعد خشک کردنش؛ باعث افزایش وزن زعفرون شد. برای تشخیص این مورد شما می‌تونید از راهکارای زیر استفاده کنید.
• با دستتون یک تار از زعفرون رو له (و لورده) کنید. پودر که شد، اگه احساس کردید داره یچیزی به دست شما پس می‌ده پس با روغن مخلوط شده!
• رنگ کلاله های زعفرون نباید براق باشه پس اگه به طرز مصنوعی براق بودن نشون میده با یه ماده ای به جز زعفرون آغشته شده.
• بوی زعفرون یه حالت شیرینی داره اما طعمش شیرین نیس. یه مقدار از زغفرون بچشید اگه شیرین بود یعنی با عسل یا شکر ترکیب شده.
• یه راه دیگه برا تقلب تو فروش زعفرون، رنگ کردن قسمت‌های سفیدشه که البته راه خیلی خطرناکیه، چون ممکنه متقلبای منفعت طلب، از رنگ های مصنوعی استفاده کنن! اما از حق نباید گذشت، آدم با وجدان تو همه اصناف داریم، حتی متقلب ها!!! خلاصه که بعضیاشون با رنگ خود زعفرون قسمت های سفید تارهاش رو رنگ می‌کنن که تو این موارد فروشنده ها می‌تونند برای شما قسم پیر و پیغمبری هم بخورن، چون واقعا محصولی که قصد فروشش رو دارن چیزی جز زعفرون نیست!!!

راه های مناسب برای تشخیص زعفرون اصل از تقلبی

حالا این زعفرون رنگرزی شده رو چطوری میشه تشخیص داد؟ این زیر چنتا راهکار هست:

• بدانید و آگاه باشید که سرعت رنگ دهی زعفرون تو آب پایینه، پس اگه زعفرون رو تو آب ریختید و دیدین خیلی تند و فرز، چست و چابک داره به آب رنگ می‌ده، نشونۀ خوبی نیست.
• می‌تونید یکم جوش شیرین رو تو آب حل کنید و بعدش زعفرون رو بهش اضافه کنید. اگه زرد شد پس مطمئن باشید رنگ خود زعفرونه، اما اگه قرمز کمرنگ شد پس بدونید که رنگی جز رنگ زعفرون قاطیش داره.
• میشه گفت یکی از ساده‌ترین راه ها برای تشخیص یه همچین تقلبی بررسی تار زعفرون بعد از آب زدنش باشه. چند تار زعفرون رو تو آب بریزید و بعد از چند دقیقه اونا رو بیرون بیارین. به رنگشون دقت کنید، اگه سفید شدن پس بدانید و آگاه باشید که همانا قسمت‌های سفید زعفرونن که یه رنگ کار ماهر (یا نیمه ماهر!) رنگشون کرده.
• راهکار دیگۀ تشخیص این موضوع اینه که یکم از زعفرون رو روی شعلۀ گاز شهری بگیرید اگه بنفش یا نارنجی شد بدونید که زعفرون اصله اما اگه قرمز شد پس رفته تو پاچتون یا همچین نیتی داشته! (خلاصه که آتیش بزن به مالت، تا آتیش نزنن به مالت!!!)
• توجه کنید که زعفرون تو بنزین حل نمی‌شه اما رنگ تو بنزین حل می شه. پس می تونید یکوچولو زعفرون رو تو بنزین هم بزنید، اگه رنگش تغییر نکرد پس زعفرون است، در غیر این صورت رنگ داشته !
• آخرین روش تقلبی که زغفروش براتون پیدا کرده اینه: یه گیاه دیگه رو زعفرون جا بزنن، زکل!!! ناگفته نماند که این روش از قبلیا عجیب تر و ناشیانه تره. معمولا با کلاله های ذرت این کارو می‌کنن چون به کلاله‌های زعفرون شبیهن. یا مثلا از گیاه گل رنگ استفاده می‌کنن. تو این مورد می‌تونید راه چاره های زیر رو به کار بگیرید:
• به شکل کلاله‌ها توجه کنید. درسته که خیلی شبیهن اما با هم مو میزنن!!! کلاله های زعفرون یه انحنای خاصی دارن که اونا رو از ذرت متمایز می کنه.
• بوی زعفرون ترکیبی از بوی یونجه و عسله. پس اگر این بوها را بدونید، بوی زعفرون هم براتون قابل تشخیصه. پس برا تشخیص این که گل رنگ و ذرته یا زغفرون می‌تونید از سنجیدن عطرش کمک بگیرین.